Kusunoki Masashige był bez przesady geniuszem wojny partyzanckiej. Gdyby nie ten utalentowany dowódca, cesarz Go-Daigo prawdopodobnie nie tylko nie objąłby tronu, ale też nie byłby w stanie stawić rzeczywistego oporu potężnemu klanowi Hojo. O jego życiu przed rokiem 1331 wiadomo bardzo niewiele; prawdopodobnie należał do akuto — „bezprawnych ludzi”, jak nazywano półbandyckie grupy samurajów terroryzujące wsie i małe miasteczka pod koniec XIII wieku. Kiedy cesarz wezwał go do służby, Masashige nie miał ani armii, ani pieniędzy, ani poparcia społeczeństwa. Mimo to właśnie wtedy rozpoczął swoją błyskotliwą karierę wojskową broniąc fortecy Akasaka. Ten drewniany fort otoczony palisadą stał się pierwszą poważną przeszkodą dla armii siogunatu Hojo: kilka tysięcy samurajów z prowincji wschodnich otoczyło zaledwie 200 ludzi Masashige i rozpoczęło szturm.
Obrońcy zasypali ich gradem strzał i zmusili do odwrotu. Gdy samuraje Hojo zatrzymali się na odpoczynek, 300 jeźdźców z oddziału zasadzki nagle ich zaatakowało i odrzuciło od murów. Następnego dnia przeprowadzono kolejny szturm, ale gdy tylko napastnicy wspięli się na palisadę, ta runęła im na głowy — Masashige wcześniej zbudował fałszywą ścianę.
Widząc, że bezpośrednie ataki są zbyt kosztowne, wojska Hojo postanowiły zagłodzić fortecę, zwłaszcza że Masashige miał zapasy żywności tylko na kilka dni. Jednak wydarzyło się coś niespodziewanego: na oczach zdumionych oblężniczych forteca stanęła w płomieniach. Obrońcy sami ją podpalili i zniknęli w nocy, rozsiewając plotki o śmierci Masashige. Bakufu przez pół roku wierzyło, że zginął, aż wiosną 1332 roku nagle pojawił się ponownie — pod murami tej samej fortecy.
Tym razem zdobył ją podstępem: jego ludzie przebrali się za tragarzy żywności, zostali wpuszczeni do środka, po czym wyciągnęli broń i otworzyli bramy. Pozyskawszy dowódcę fortecy, Masashige zebrał 700 ludzi i przeprowadził szybki rajd przez dwie prowincje centralne, przyciągając nowych samurajów. Dysponując armią 2 000 żołnierzy, rozgromił pięciotysięczne wojsko rządowe pod świątynią Tennōji, stosując jedną z najstarszych taktyk — zwabienie przeciwnika słabym oddziałem kawalerii w zasadzkę.
Jesienią 1332 roku Masashige umocnił się w fortecy Chihaya na górze Kongo. Choć była podobna rozmiarami do Akasaki, miała zasadniczą przewagę — źródła wody i duże zapasy żywności. Bakufu ściągnęło najlepszych samurajów z regionu Kanto, aby ją oblegać. Przez trzy miesiące trwało ciężkie oblężenie: Masashige odparł kilka szturmów, spalił ogromną drabinę oblężniczą przerzuconą nad wąskim wąwozem i przeprowadził desperacki nocny wypad, zabijając wielu wrogów.
Oblężenie Chihayi było ostatecznym ciosem dla potęgi Hojo — armia oblegająca fortecę wkrótce się rozproszyła. Ledwie wydostawszy się z oblężenia, Masashige zebrał 7 000 ludzi i odprowadził cesarza, który wrócił z wygnania, do stolicy.
W 1335 roku Ashikaga Takauji zbuntował się przeciw cesarzowi i zajął Kioto. Masashige, dysponując mniejszymi siłami, odniósł zwycięstwo, ale potem udawał odwrót, ponownie szerząc plotki o swojej śmierci. Armia Takauji podzieliła się, by ścigać „uciekinierów”, i została zniszczona częściami. Gdy pół roku później Takauji powrócił, doświadczony dowódca został ponownie wezwany na dwór.
Masashige, wierny swoim metodom walki partyzanckiej, doradził cesarzowi ukryć się w świątyni Enryakuji, wpuścić armię Ashikagi do stolicy, a następnie uwięzić ją tam, odcinając dostawy żywności. Jednak dworzanie przekonywali Go-Daigo, że „choć armia bandytów jest duża i silna, cesarskie wojska mają wsparcie niebios i przepędzą wroga”. Na to Masashige z goryczą zawołał: „Skoro sprawy zaszły tak daleko, co tu doradzać czy sprzeciwiać się!” Opuścił dwór i przygotował się na śmierć.
W bitwie pod Minatogawą walczył do końca, ale będąc otoczony, popełnił seppuku. Mimo że jego wizerunek był intensywnie wykorzystywany w propagandzie militaryzmu od 1868 roku aż do końca II wojny światowej, Kusunoki Masashige pozostaje jedną z najbardziej cenionych postaci w historii Japonii.
Zobacz także
-
Mashita Nagamori
Nagamori wyróżniał się niezwykłym talentem dyplomatycznym i administracyjnym, pozostając jednocześnie odważnym wojownikiem. Uważa się, że pochodził ze wsi Mashita w prowincji Owari, która dziś stanowi część prefektury Aichi. Był wasalem Ody Nobunagi, a później służył Toyotomi Hideyoshiemu. W bitwie pod Komaki–Nagakute w 1584 roku Nagamori zdobył co najmniej dwie głowy przeciwników. Później powierzono mu nadzór nad ważnymi pracami publicznymi, w tym odbudową zamku Fushimi i budową dużych mostów Sanjō i Gojō w Kioto.
-
Magara Jurōzaemon Naotaka
Magara Jurōzaemon Naotaka był wasalem Asakury Yoshikage z prowincji Echizen, a o jego życiu wiadomo bardzo niewiele, włącznie z dokładnym rokiem urodzenia. Magara zdobył sławę dzięki swojej bohaterskiej śmierci w bitwie pod Anegawą w 1570 roku. W tej bitwie połączone siły Ody Nobunagi i Tokugawy Ieyasu starły się z armiami Asai i Asakury, przy czym Ieyasu dowodził lewym skrzydłem, walcząc z wojskami Asakury. Po przekroczeniu płytkiej rzeki Anegawa, która dzieliła obie armie, najlepsi generałowie Tokugawy — Honda Tadakatsu i Sakakibara Yasumasa — uderzyli na kwaterę główną Asakury Kagetake, naczelnego dowódcy armii Echizen. Atak Hondy Tadakatsu był tak błyskawiczny, że Kagetake znalazł się niemal całkowicie otoczony przez wrogie wojska.
-
Kusunoki Masashige
Kusunoki Masashige był bez przesady geniuszem wojny partyzanckiej. Gdyby nie ten utalentowany dowódca, cesarz Go-Daigo prawdopodobnie nie tylko nie objąłby tronu, ale też nie byłby w stanie stawić rzeczywistego oporu potężnemu klanowi Hojo. O jego życiu przed rokiem 1331 wiadomo bardzo niewiele; prawdopodobnie należał do akuto — „bezprawnych ludzi”, jak nazywano półbandyckie grupy samurajów terroryzujące wsie i małe miasteczka pod koniec XIII wieku. Kiedy cesarz wezwał go do służby, Masashige nie miał ani armii, ani pieniędzy, ani poparcia społeczeństwa. Mimo to właśnie wtedy rozpoczął swoją błyskotliwą karierę wojskową broniąc fortecy Akasaka. Ten drewniany fort otoczony palisadą stał się pierwszą poważną przeszkodą dla armii siogunatu Hojo: kilka tysięcy samurajów z prowincji wschodnich otoczyło zaledwie 200 ludzi Masashige i rozpoczęło szturm.
-
Kobayakawa Takakage
Kobayakawa Takakage był słusznie uważany za jednego z najinteligentniejszych ludzi swojej epoki. Nawet Kuroda Kanbei, słynny strateg znany ze swojej przebiegłości — o którym mówiono, że potrafi przechytrzyć nawet lisa — przyznawał, że Takakage dorównywał mu intelektem, a czasem nawet go przewyższał. Po śmierci swojego ojca, Mōri Motonariego, Takakage faktycznie kierował klanem Mōri przez wiele lat, pełniąc jednocześnie funkcję doradcy swojego siostrzeńca, Mōri Terumoto.
-
Kira Chikazane
Chikazane, syn Kira Chikasady i bratanek słynnego daimyō Chōsokabe Motochiki, był żonaty ze swoją kuzynką, córką Motochiki. Od młodych lat wykazywał duży talent i obiecujące zdolności, lecz jego charakter cechował się porywczością oraz skłonnością do gwałtownych, czasem agresywnych zachowań.
-
Kyogoku Takatsugu
Od początku swojej kariery Takatsugu służył pod rozkazami Ody Nobunagi i był żonaty z jego bratanicą, co zapewniło mu silną pozycję na dworze oraz bliskie relacje z jednym z najpotężniejszych klanów tamtych czasów. Jednak wydarzenia roku 1582 całkowicie odmieniły jego los. Gdy Akechi Mitsuhide zbuntował się przeciwko Nobunadze i zdradziecko go zabił w świątyni Honnō-ji, Takatsugu postanowił wykorzystać chaos, by wzmocnić swoją pozycję. Zaútočil na zamek Nagahama w prowincji Ōmi, lecz jego atak został odparty, a wkrótce potem Mitsuhide poniósł klęskę w bitwie pod Yamazaki z siłami Toyotomiego Hideyoshiego, pozostawiając Takatsugu bez sojuszników.
-
Katō Yoshiaki
Yoshiaki, lojalny wasal klanu Oda, po raz pierwszy zasłynął jako utalentowany wojownik podczas bitwy pod Shizugatake w 1583 roku. Za odwagę i wybitne osiągnięcia wojskowe został włączony do słynnej grupy znanej jako „Siedem Włóczni Shizugatake” — elitarnego grona samurajów, którzy zasłynęli niezwykłą odwagą w tej bitwie. Później Yoshiaki został jednym z admirałów floty Toyotomiego Hideyoshiego i brał czynny udział w jego kolejnych kampaniach wojennych. Dowodził okrętami podczas wypraw na Kyūshū oraz oblężenia Odawary, wykazując się nie tylko męstwem, lecz także wyjątkowymi zdolnościami przywódczymi i strategicznymi. Za wierną służbę i skuteczne dowodzenie Yoshiaki otrzymał posiadłość w Matsuzaki z rocznym dochodem wynoszącym 100 000 koku ryżu — symbolem wysokiego statusu i dobrobytu.
-
Katagiri Katsumoto
Katsumoto urodził się w rodzinie Katagiri Naomasa, pochodzącej ze starego i szlachetnego rodu. Klan Katagiri służył pierwszym szogunom z rodu Minamoto przez ponad pięć wieków i posiadał ziemie w północnej części prowincji Shinano.
