Kusunoki Masashige, bohater powstania Genko (1331–1333), był utalentowanym dowódcą i pomysłowym strategiem. Dwa oblężenia zamków, w których pełnił rolę obrońcy, zapisały się złotymi zgłoskami w historii japońskiej sztuki wojennej.
Po rozpoczęciu buntu cesarza Godaigo Masashige pospiesznie przygotował do obrony fort Akasaka na jednym ze szczytów góry Kongo. Twierdza miała kształt kwadratu o bokach mierzących około 110–200 metrów, otoczonego palisadą pokrytą gliną. Wewnątrz znajdowało się 20–30 prostych wież strażniczych. Wokół fortu wykopano płytką suchą fosę. Masashige umieścił 200 żołnierzy w samym forcie, a 300 jeźdźców ukrył w lesie na najbliższym wzgórzu.
Pierwszy atak
Taiheiki szacuje, że wojska szogunatu zbliżające się do fortu liczyły 300 000 żołnierzy, ale liczba ta jest wyraźnie kilkakrotnie zawyżona. Widząc, że fort był słabo ufortyfikowany, oblegający postanowili natychmiast go szturmować. Zsiadali z koni, zbliżyli się do fosy i przygotowali się do wspinaczki po zboczu i murze. W tym momencie na samurajów spadła grad strzał, zabijając i raniąc wielu z napastników.
Pośpiesznie wycofując się, oblegający zatrzymali się, aby odpocząć w pewnej odległości od fortu. Dowódcy królewskiej zasadzki wybrali ten moment na atak. Podzielili się na dwie grupy po 150 jeźdźców i zaatakowali wroga z dwóch stron. Gęsta mgła sprzyjała atakującym – oblegający nie zdali sobie od razu sprawy, że zostali zaatakowani. W tym momencie bramy fortu otworzyły się, a Masashige, dowodzący 200 jeźdźcami, również przeprowadził kontratak na oddziały szogunatu, zmuszając je do ucieczki. Jednak biorąc pod uwagę przewagę liczebną wroga, całkowite pokonanie go było niemożliwe, więc Masashige nakazał odwrót do fortecy.
Druga próba
Następnego dnia, podczas spotkania oblegających, zaproponowano kontynuowanie długotrwałego oblężenia, wycięcie lasu wokół fortu, aby zapobiec zasadzkom, oraz dokładniejsze przygotowanie się do szturmu. Jednak niektórzy wojownicy z prowincji, którzy ponieśli największe straty podczas pierwszego szturmu, pragnęli zemsty i postanowili przeprowadzić nowy atak. Armia została podzielona: jedna trzecia udała się na pobliskie szczyty, aby zablokować ewentualną zasadzkę, a dwie trzecie zbliżyły się do zamku z czterech stron.
Początkowo wydawało się, że druga próba szturmu zakończy się sukcesem — nie napotykając żadnego oporu, samurajowie pokonali zbocze i zdołali wspiąć się na mur fortu. Wtedy do akcji wkroczył kolejny przebiegły plan Masashige. Mur okazał się podwójny: zewnętrzna część była fałszywa, składała się z pokrytej gliną palisady, ale nie była wbita w ziemię, tylko przywiązana do głównej ściany wewnętrznej. Kiedy napastnicy wspięli się na zewnętrzną ścianę, obrońcy przecięli liny, a ona zawaliła się, miażdżąc wielu samurajów. Rzucano w nich kamieniami i kłodami, zabijając i okaleczając wielu wojowników.
Nowe sztuczki
Atakujący przygotowali się dokładniej do kolejnego szturmu. Wykonano drewniane tarcze chroniące przed strzałami, które dla wzmocnienia pokryto kilkoma warstwami skóry. Fałszywy mur miał zostać wcześniej zburzony za pomocą „niedźwiedzi łap” — haków na linach.
Kiedy oblegający zbliżyli się do muru i zaczepili haki, obrońcy fortecy zaczęli wylewać na nich wrzącą wodę z wiader z długimi uchwytami, celując w otwory w górnej części hełmów i połączenia w zbrojach. Oparzeni wojownicy szogunatu rzucili tarcze i „niedźwiedzie łapy” i uciekli.
Od tego momentu oblegający zaprzestali działań wojennych i przeszli do blokady. Zbudowali wieże z bali, pod osłoną których od czasu do czasu ostrzeliwali fort z daleka.
Wycofanie się Masashige
Ponieważ fort został zbudowany w pośpiechu, nie był przygotowany na długie oblężenie i po trzech tygodniach w twierdzy pozostało tylko kilka dni zapasów. Masashige uznał, że nie ma potrzeby umierać bezsensownie i że nadal może służyć sprawie cesarza. Opracowano oryginalny plan odwrotu.
Na dziedzińcu wykopano ogromny dół i zbudowano stos pogrzebowy, na którym umieszczono ciała poległych obrońców. W forcie pozostawiono jednego człowieka, którego zadaniem było podpalenie stosu po odejściu pozostałych. Oblężeni, po zdjęciu zbroi, w małych grupach przemknęli się pod osłoną nocy przez szeregi armii oblegającej.
Kiedy stos został podpalony, żołnierze szogunatu wtargnęli do pustego zamku i znaleźli wiele zwęglonych zwłok oraz jednego obrońcę, który ze łzami w oczach opowiedział im o samobójstwie Kusunokiego Masashige i jego lojalnych towarzyszy. Uwierzyli mu i Masashige przez długi czas uważano za zmarłego.
Powrót
Jednak w następnym roku Masashige powrócił, odzyskując zdobyty fort Akasaka. Tym razem również uciekł się do innego podstępu. Wojownicy Masashige przebrali się za dostawców żywności, a gdy znaleźli się wewnątrz fortecy, wyjęli broń i otworzyli bramy.
Zobacz także
-
Oblężenie zamku Hara
Powstanie Shimabara w latach 1637–1638, którego kulminacją było oblężenie zamku Hara, było ostatnim poważnym powstaniem okresu Edo i miało poważne konsekwencje polityczne.
-
Bitwa pod Tennoji
Konfrontacja między Tokugawą Ieyasu i Toyotomi Hideyori podczas „zimowej kampanii w Osace” zakończyła się podpisaniem traktatu pokojowego. 22 stycznia 1615 r., dzień po podpisaniu traktatu, Ieyasu udawał, że rozwiązuje swoją armię. W rzeczywistości oznaczało to, że siły Shimazu wycofały się do najbliższego portu. Tego samego dnia prawie cała armia Tokugawy rozpoczęła zasypywanie zewnętrznej fosy.
-
Oblężenie zamku Shuri
Królestwo Ryukyu powstało w 1429 roku na Okinawie, największej wyspie archipelagu Ryukyu (Nansei), w wyniku zjednoczenia militarnego trzech rywalizujących ze sobą królestw. W kolejnych latach kontrola państwa rozszerzyła się na wszystkie wyspy archipelagu.
-
Oblężenie zamku Fushimi
Fushimi można uznać za jeden z najbardziej „nieszczęśliwych” zamków okresu Sengoku Jidai. Pierwotny zamek został zbudowany przez Toyotomi Hideyoshi w południowo-wschodniej części Kioto w 1594 roku jako jego rezydencja w cesarskim mieście.
-
Oblężenie zamku Otsu
Oblężenie zamku Otsu było częścią kampanii Sekigahara, podczas której tak zwana Koalicja Wschodnia, dowodzona przez Tokugawę Ieyasu, walczyła przeciwko Koalicji Zachodniej, dowodzonej przez Ishidę Mitsunari. Zamek Otsu został zbudowany w 1586 roku na rozkaz Toyotomi Hideyoshi w pobliżu stolicy Kioto, na miejscu rozebranego zamku Sakamoto. Należał on do typu „zamków wodnych” — mizujō — ponieważ jedna z jego stron wychodziła na największe jezioro Japonii, Biwa, a otaczała go sieć fos wypełnionych wodą z jeziora, co sprawiało, że forteca przypominała wyspę.
-
Oblężenie zamku Shiroishi
Oblężenie zamku Shiroishi było częścią kampanii Sekigahara i miało miejsce kilka miesięcy przed decydującą bitwą pod Sekigahara. Daimyo prowincji Aizu, Uesugi Kagekatsu, stanowił poważne zagrożenie dla planów Tokugawy Ieyasu dotyczących rozbicia Koalicji Zachodniej, więc Ieyasu postanowił powstrzymać jego działania za pomocą swoich północnych wasali. W tym celu nakazał Date Masamune najechać prowincję Aizu i zdobyć zamek Shiroishi.
-
Drugie oblężenie zamku Jinju
Podczas dwóch kampanii koreańskich w XVI wieku Japończycy wielokrotnie musieli zdobywać fortece wroga i bronić zajętych lub zbudowanych fortyfikacji przed połączonymi siłami koreańskimi i chińskimi. Spośród wszystkich operacji z tamtego okresu drugie oblężenie zamku Jinju jest uważane za najciekawsze z punktu widzenia wojny oblężniczej.
-
Oblężenie zamku Takamatsu
Oblężenie zamku Takamatsu w prowincji Bitchu jest uważane za pierwsze mizuzeme, czyli „oblężenie wodne”, w historii Japonii. Do tego czasu nigdy nie stosowano tak oryginalnej taktyki.
