Oblężenie zamku Otsu było częścią kampanii Sekigahara, podczas której tak zwana Koalicja Wschodnia, dowodzona przez Tokugawę Ieyasu, walczyła przeciwko Koalicji Zachodniej, dowodzonej przez Ishidę Mitsunari. Zamek Otsu został zbudowany w 1586 roku na rozkaz Toyotomi Hideyoshi w pobliżu stolicy Kioto, na miejscu rozebranego zamku Sakamoto. Należał on do typu „zamków wodnych” — mizujō — ponieważ jedna z jego stron wychodziła na największe jezioro Japonii, Biwa, a otaczała go sieć fos wypełnionych wodą z jeziora, co sprawiało, że forteca przypominała wyspę.
Układ zamku i jego znaczenie strategiczne
Układ zamku obejmował trzy dziedzińce, rozciągające się od jeziora do lądu. Dziedzińce te były oddzielone fosami i chronione kamiennymi murami, przy czym mury wewnętrznych dziedzińców były wyższe niż zewnętrzne, co pozwalało ostrzeliwać wroga nacierającego z lądu ze wszystkich poziomów fortyfikacji. Zewnętrzny dziedziniec był połączony z lądem czterema mostami i uważano, że zamek był prawie nie do zdobycia od strony lądu — można go było zdobyć tylko od strony jeziora.
W 1600 roku dowódcą Otsu był Kyogoku Takatsugu. Dowódca ten służył wcześniej Toyotomi Hideyoshi, ale w kampanii Sekigahara przeszedł na stronę Tokugawy Ieyasu. Garnizon twierdzy liczył około trzech tysięcy żołnierzy. Zamek znajdował się w strategicznie ważnym miejscu — kontrolował drogi wzdłuż jeziora Biwa, a także jedną z tras prowadzących do Kioto.
Początek oblężenia
Ishida Mitsunari rozumiał znaczenie tego węzła komunikacyjnego i uważał, że zdobycie Otsu będzie ważnym etapem całej kampanii. Do oblężenia wyznaczył 15-tysięczną armię pod dowództwem czterech swoich generałów. 13 października siły Koalicji Zachodniej zbliżyły się do fortecy. Przed ich przybyciem garnizon pod dowództwem Takatsugu spalił zewnętrzną część miasta, aby wróg nie mógł wykorzystać budynków jako osłony.
Oddziały Mori Motoyasu, Tatibana Muneshige i Tsukushi Hirokado zajęły pozycje od strony lądu, podczas gdy flota Masita Nagamori zablokowała fortecę od strony jeziora. Mori Motoyasu zaatakował główny most zamkowy prowadzący do wejścia do Miideraguchi siłami liczącymi 11 500 żołnierzy. W tym samym czasie 2500 wojowników Tsukushi Hirokado szturmowało most prowadzący do wejścia do Kyōmatiguchi, a Tachibana Muneshige zaatakował drugi most Hamamiguchi z tysiącem żołnierzy. Pozostałe oddziały zablokowały wszystkie podejścia do zamku.
Pomimo przewagi liczebnej, szybki atak nie powiódł się. Po kilku nieudanych atakach generałowie Koalicji Zachodniej przeszli do taktyki blokady, łącząc ciągłe ostrzeliwanie obrońców z okresowymi atakami na różne sekcje umocnień.
„Oblężenie jako spektakl”
Według niektórych źródeł, miejscowi postrzegali oblężenie jako prawdziwe widowisko. Liczni widzowie zgromadzili się na zboczach pobliskich gór, przybywając nawet z Kioto. Ludzie przynosili ze sobą jedzenie i sake, rozkładali się w wygodnych miejscach i obserwowali, jak samurajowie walczą i giną pod murami zamku.
Sabotaż shinobi i nieoczekiwany efekt
Szóstego dnia oblężenia Takatsugu wysłał do obozu wroga grupę shinobi (ninja), którym udało się ukraść kilka sztandarów klanu Mori. Następnego ranka flagi te zawisły na murach zamku. Komendant prawdopodobnie miał nadzieję zdemoralizować wroga – takie taktyki wojny psychologicznej były stosowane już wcześniej, na przykład podczas oblężenia zamku Hataya. Tym razem jednak efekt był odwrotny.
Widząc flagi swojego klanu na murach Otsu, Tatibana Muneshige uznał, że jego sojusznicy z armii Mori przejęli już kontrolę nad swoją częścią fortyfikacji. Aby nie pozostawać w tyle, natychmiast wysłał swoich wojowników do nowego zaciekłego ataku. Samurajowie Muneshige szturmowali zamek nieustannie, dzień i noc, a artyleria została sprowadzona, aby zniszczyć bramy i mury.
Widząc działania Muneshige, inni dowódcy również zintensyfikowali atak i następnego dnia oblegający zdobyli zewnętrzny pierścień umocnień. Teraz na murach powiewały prawdziwe flagi zwycięstwa klanu Mori.
Kapitulacja i konsekwencje
21 października 1600 r. Kyogoku Takatsugu, zdając sobie sprawę z bezcelowości dalszego oporu, przyznał się do porażki i poddał zamek. Jednak tego samego dnia miało miejsce kluczowe wydarzenie całej kampanii – bitwa pod Sekigahara, w której Tokugawa Ieyasu odniósł zdecydowane zwycięstwo nad Koalicją Zachodnią.
Chociaż garnizon w Otsu został prawie całkowicie zniszczony, uparta obrona Takatsugu miała znaczenie strategiczne — powstrzymał on 15-tysięczną armię wroga i uniemożliwił jej udział w ogólnej bitwie, pomagając w ten sposób Ieyasu osiągnąć sukces.
Los komendanta
Po kapitulacji generałowie Koalicji Zachodniej pozwolili Kyogoku Takatsugu ogolić głowę i udać się na emeryturę do klasztoru na górze Koya. Później, gdy zwycięstwo Tokugawy Ieyasu stało się niepodważalne, Takatsugu został nagrodzony za swój wkład w kampanię majątkiem w prowincji Wakasa. Tak zakończyło się oblężenie Otsu, jedno z wydarzeń, które wpłynęło na wynik wielkiej bitwy pod Sekigahara.
Zobacz także
-
Oblężenie zamku Shuri
Królestwo Ryukyu powstało w 1429 roku na Okinawie, największej wyspie archipelagu Ryukyu (Nansei), w wyniku zjednoczenia militarnego trzech rywalizujących ze sobą królestw. W kolejnych latach kontrola państwa rozszerzyła się na wszystkie wyspy archipelagu.
-
Oblężenie zamku Fushimi
Fushimi można uznać za jeden z najbardziej „nieszczęśliwych” zamków okresu Sengoku Jidai. Pierwotny zamek został zbudowany przez Toyotomi Hideyoshi w południowo-wschodniej części Kioto w 1594 roku jako jego rezydencja w cesarskim mieście.
-
Oblężenie zamku Shiroishi
Oblężenie zamku Shiroishi było częścią kampanii Sekigahara i miało miejsce kilka miesięcy przed decydującą bitwą pod Sekigahara. Daimyo prowincji Aizu, Uesugi Kagekatsu, stanowił poważne zagrożenie dla planów Tokugawy Ieyasu dotyczących rozbicia Koalicji Zachodniej, więc Ieyasu postanowił powstrzymać jego działania za pomocą swoich północnych wasali. W tym celu nakazał Date Masamune najechać prowincję Aizu i zdobyć zamek Shiroishi.
-
Drugie oblężenie zamku Jinju
Podczas dwóch kampanii koreańskich w XVI wieku Japończycy wielokrotnie musieli zdobywać fortece wroga i bronić zajętych lub zbudowanych fortyfikacji przed połączonymi siłami koreańskimi i chińskimi. Spośród wszystkich operacji z tamtego okresu drugie oblężenie zamku Jinju jest uważane za najciekawsze z punktu widzenia wojny oblężniczej.
-
Oblężenie zamku Takamatsu
Oblężenie zamku Takamatsu w prowincji Bitchu jest uważane za pierwsze mizuzeme, czyli „oblężenie wodne”, w historii Japonii. Do tego czasu nigdy nie stosowano tak oryginalnej taktyki.
-
Trzecie oblężenie zamku Takatenjin
Historia zamku przed konfliktem między klanami Tokugawa i Takeda jest raczej niejasna. Według jednej z wersji zamek został zbudowany w 1416 roku, kiedy Imagawa Sadayoshi (1325–1420) był gubernatorem prowincji Suruga i połowy prowincji Totomi. Podobno to on nakazał Imagawie Norimasa (1364–1433) zbudowanie tej fortyfikacji. Nie znaleziono jednak żadnych wiarygodnych dowodów na poparcie tej tezy. Za bardziej prawdopodobną uważa się inną wersję, zgodnie z którą zamek został zbudowany podczas podboju prowincji Totomi pod koniec XV wieku przez Imagawę Ujitsunę (1473–1526) i jego generała Ise Shinkuro (Hojo Soon). W tym przypadku za budowę odpowiedzialny jest inny generał Ujitsuny, Kusima Masashige (1492–1521).
-
Bitwa pod Mimigawa
W 1556 r. klan Shimazu rozpoczął kampanię mającą na celu systematyczne podbicie wyspy Kiusiu. W tym samym roku prowincja Osumi została zaanektowana i rozpoczęła się wojna z klanem Ito o kontrolę nad prowincją Hyuga. W 1577 r. Ito Yoshisuke został pokonany i uciekł na północ, gdzie zwrócił się o pomoc do Otomo Sorina, chrześcijańskiego daimyo z prowincji Bungo.
-
Oblężenie zamku Kozuki
Bitwa o zamek Kozuki była konsekwencją ekspansji Ody Nobunagi w regionie Chugoku. Toyotomi Hideyoshi został wyznaczony do poprowadzenia kampanii, której celem było osłabienie wpływów klanu Mori na tych ziemiach. Pod jego dowództwem znaleźli się słynni samurajowie: Kuroda Kanbei, Takenaka Shigeharu i Hachisuka Koroku. Do armii Ody dołączył również Amago Katsuhisa, który żywił nadzieję na przywrócenie utraconej dominacji klanu Amago w zachodniej Japonii.
