Pomimo reputacji nieudacznika, stworzonej przez kulturę popularną XX wieku, zwłaszcza kinematografię, Takeda Katsuyori (1546–1582) był w rzeczywistości dzielnym wojownikiem i utalentowanym dowódcą. Jednak zawsze pozostawał w cieniu swojego wielkiego ojca, legendarnego Takedy Shingena. Po śmierci Shingena Katsuyori starał się przynajmniej dorównać mu, jeśli nie prześcignąć. Dlatego jego działania nie zawsze były podyktowane pragmatycznymi kalkulacjami. Ta cecha charakteru miała ogromny wpływ na późniejsze wydarzenia, które doprowadziły do upadku klanu Takeda.
Początek kampanii
Pod koniec maja 1575 roku Takeda Katsuyori opuścił swoją siedzibę w prowincji Kai i ruszył do Mikawy, rozpoczynając kolejną kampanię przeciwko swojemu długoletniemu wrogowi, Tokugawie Ieyasu. Szanse Katsuyori na szybkie zwycięstwo były bardzo duże, chociaż starzy towarzysze Shingena, którzy służyli jako doradcy jego syna, byli przeciwni wojnie. Ich obawy wynikały z faktu, że znaczna część armii Takedy była w tym czasie zaangażowana w wojnę z Uesugi Kenshinem, bardzo poważnym przeciwnikiem. Jednak perspektywa zdobycia dwóch prowincji jednocześnie i pokonania Tokugawy Ieyasu wydawała się warta ryzyka.
Pierwotnym celem kampanii był zamek Okazaki, główna twierdza klanu Tokugawa. Katsuyori liczył na zdradę skorumpowanego urzędnika Oga Yasuro, który zgodził się otworzyć bramy dla armii Takedy. Armia Katsuyori liczyła około 15 000 żołnierzy, z czego nieco ponad 4000 stanowili jeźdźcy, około 8500 piechota samurajska, a reszta piechota ashigaru, w tym około 200 arkebuzerów.
Jednak spisek wkrótce został odkryty, a Oga Yasuro został stracony. Próba zdobycia Okazaki stała się bezcelowa: zamek miał zbyt silne fortyfikacje i garnizon. Wtedy Katsuyori postanowił wysłać swoją armię do mniej znaczącej fortecy - Yoshida.
Zwrot w kierunku Nagashino
13 czerwca 1575 r. armia Takedy zbliżyła się do zamku Yoshida, po uprzednim spaleniu dwóch małych fortów satelitarnych, Usikubo i Niringi. Próba szturmu na Yoshida zakończyła się niepowodzeniem. Co więcej, garnizon nieoczekiwanie powiększył się do sześciu tysięcy żołnierzy: Ieyasu wysłał posiłki pod dowództwem doświadczonego dowódcy Sakai Tadatsugu. Katsuyori próbował zwabić obrońców na równinę, ale ci nie ulegli. Nie mogąc utrzymać długotrwałego oblężenia, Katsuyori zrezygnował z niego i ruszył dalej. 16 czerwca zbliżył się do zamku Nagashino.
Zamek Nagashino
Nagashino było kluczowym punktem strategicznym – swego rodzaju północną bramą do prowincji Mikawa. Zbudowany w 1508 roku zamek pierwotnie należał do wasali klanu Imagawa, a następnie przeszedł w ręce Tokugawy Ieyasu. W 1571 roku został tymczasowo zdobyty przez Takedę Shingena, ale trzy lata później forteca została odzyskana.
W 1575 roku Okudaira Sadamasa został dowódcą Nagashino, dysponując około 500 żołnierzami, w tym 200 arkebuzerami i jedną armatą. Zamek został zbudowany u zbiegu rzek Takigawa i Onogawa, które tworzą rzekę Toyogawa. Był chroniony z dwóch stron przez klify i wody rzeki, ale obszary północne i północno-zachodnie pozostawały podatne na ataki ze względu na bagniste tereny.
Fortyfikacje obejmowały hommaru (wewnętrzny dziedziniec) i szereg innych dziedzińców — Obiguruwa, Tomoe-guruma, Yagyu-guruma, a także zewnętrzne obszary Hattori-guruma i Fukubemaru. Zamek posiadał wały obronne, fosy, palisady, kamienne i ziemne mury, a także fortyfikacje przy moście Danjogurwa.
Pierwsze ataki
Katsuyori prawidłowo ocenił położenie zamku i najpierw zdobył fortyfikacje na wzgórzach Daitsuzayama i Tojiyama. Swoją siedzibę założył na wzgórzu Iodzayama i otoczył zamek. 17 czerwca przeprowadził rozpoznanie sił, a 18 czerwca rozpoczęła się potężna ofensywa.
Żołnierze Takedy zaatakowali, używając jako osłony wiązek bambusa zwanych taketaba. Obrońcy strzelali z arkebuzów i łuków, podpalając schronienia atakujących. Atakujący ponieśli ciężkie straty: około 800 ludzi.
19 czerwca Katsuyori podjął niezwykłą próbę: zbudował tratwę, na której oddział atakujących zszedł w dół rzeki. Jednak obrońcy zauważyli ten plan na czas, ostrzelali tratwę i obrzucili ją kamieniami. Plan się nie powiódł.
20 czerwca wojownicy Takedy przeprowadzili nocny atak z dwóch kierunków. Udało im się przedrzeć do zewnętrznych dziedzińców, ale garnizon wycofał się w głąb zamku.
Punkt zwrotny w oblężeniu
W nocy 21 czerwca wojownicy Takedy zaczęli budować wieżę oblężniczą, ale rano obrońcy zniszczyli ją jednym celnym strzałem z jedynej armaty, jaką mieli. Tego samego dnia górnicy złota z armii Katsuyori, którzy byli świetni w kopaniu tuneli, wysadzili część muru. Zachodnia ściana hommaru zawaliła się, co zaskoczyło obrońców.
Następujący po tym atak był najostrzejszy. Tomoe-guruwa i Danjo-guruwa zostały zdobyte, podobnie jak magazyny zaopatrzeniowe. Nie udało się jednak całkowicie zdobyć zamku. Katsuyori przeszedł do taktyki blokady, blokując nawet rzeki sieciami.
Wyczyn Torii Sunemona
Okudaira Sadamasa wysłał posłańca po pomoc. Był to Torii Sunemon, ashigaru i mieszkaniec okolicy. W nocy 23 czerwca opuścił zamek i zdołał przedrzeć się przez blokadę. Po dotarciu do Okazaki poinformował sojuszników, że zapasy wystarczą tylko na trzy dni.
W drodze powrotnej Sunemon został schwytany. Katsuyori zasugerował, aby podał fałszywe informacje garnizonowi, ale Sunemon, wręcz przeciwnie, nakłaniał obrońców do wytrwania do końca. Za to został stracony – przebity włóczniami lub ukrzyżowany. Jego wyczyn wzbudził podziw nawet wśród wrogów.
Rada wojskowa
Dowiedziawszy się o ruchu armii sojuszniczej mającym na celu przełamanie oblężenia, Katsuyori zwołał radę. Starzy towarzysze broni Shingena — Baba Nobuharu, Yamagata Masakage i inni — doradzali odwrót. Młodzi generałowie nalegali na decydującą bitwę. Katsuyori wybrał walkę.
28 czerwca 1575 r. na równinie Shidarahara miała miejsce słynna bitwa pod Nagashino, w której wojska Takedy poniosły druzgocącą klęskę z rąk połączonych armii Ody i Tokugawy.
Koniec oblężenia
W tym samym czasie do zamku Nagashino wysłano 3-tysięczny oddział pod dowództwem Sakai Tadatsugu. Arkebuzerzy i samurajowie zniszczyli garnizon Takedy w fortyfikacjach w Tobigasuyama. Widząc dym i słysząc strzały, obrońcy Nagashino rozpoczęli kontratak i zadali poważne straty resztkom armii Takedy.
W ten sposób zakończyło się oblężenie zamku Nagashino, które było preludium do całkowitej klęski klanu Takeda.
Zobacz także
-
Oblężenie zamku Shuri
Królestwo Ryukyu powstało w 1429 roku na Okinawie, największej wyspie archipelagu Ryukyu (Nansei), w wyniku zjednoczenia militarnego trzech rywalizujących ze sobą królestw. W kolejnych latach kontrola państwa rozszerzyła się na wszystkie wyspy archipelagu.
-
Oblężenie zamku Fushimi
Fushimi można uznać za jeden z najbardziej „nieszczęśliwych” zamków okresu Sengoku Jidai. Pierwotny zamek został zbudowany przez Toyotomi Hideyoshi w południowo-wschodniej części Kioto w 1594 roku jako jego rezydencja w cesarskim mieście.
-
Oblężenie zamku Shiroishi
Oblężenie zamku Shiroishi było częścią kampanii Sekigahara i miało miejsce kilka miesięcy przed decydującą bitwą pod Sekigahara. Daimyo prowincji Aizu, Uesugi Kagekatsu, stanowił poważne zagrożenie dla planów Tokugawy Ieyasu dotyczących rozbicia Koalicji Zachodniej, więc Ieyasu postanowił powstrzymać jego działania za pomocą swoich północnych wasali. W tym celu nakazał Date Masamune najechać prowincję Aizu i zdobyć zamek Shiroishi.
-
Drugie oblężenie zamku Jinju
Podczas dwóch kampanii koreańskich w XVI wieku Japończycy wielokrotnie musieli zdobywać fortece wroga i bronić zajętych lub zbudowanych fortyfikacji przed połączonymi siłami koreańskimi i chińskimi. Spośród wszystkich operacji z tamtego okresu drugie oblężenie zamku Jinju jest uważane za najciekawsze z punktu widzenia wojny oblężniczej.
-
Oblężenie zamku Takamatsu
Oblężenie zamku Takamatsu w prowincji Bitchu jest uważane za pierwsze mizuzeme, czyli „oblężenie wodne”, w historii Japonii. Do tego czasu nigdy nie stosowano tak oryginalnej taktyki.
-
Trzecie oblężenie zamku Takatenjin
Historia zamku przed konfliktem między klanami Tokugawa i Takeda jest raczej niejasna. Według jednej z wersji zamek został zbudowany w 1416 roku, kiedy Imagawa Sadayoshi (1325–1420) był gubernatorem prowincji Suruga i połowy prowincji Totomi. Podobno to on nakazał Imagawie Norimasa (1364–1433) zbudowanie tej fortyfikacji. Nie znaleziono jednak żadnych wiarygodnych dowodów na poparcie tej tezy. Za bardziej prawdopodobną uważa się inną wersję, zgodnie z którą zamek został zbudowany podczas podboju prowincji Totomi pod koniec XV wieku przez Imagawę Ujitsunę (1473–1526) i jego generała Ise Shinkuro (Hojo Soon). W tym przypadku za budowę odpowiedzialny jest inny generał Ujitsuny, Kusima Masashige (1492–1521).
-
Bitwa pod Mimigawa
W 1556 r. klan Shimazu rozpoczął kampanię mającą na celu systematyczne podbicie wyspy Kiusiu. W tym samym roku prowincja Osumi została zaanektowana i rozpoczęła się wojna z klanem Ito o kontrolę nad prowincją Hyuga. W 1577 r. Ito Yoshisuke został pokonany i uciekł na północ, gdzie zwrócił się o pomoc do Otomo Sorina, chrześcijańskiego daimyo z prowincji Bungo.
-
Oblężenie zamku Kozuki
Bitwa o zamek Kozuki była konsekwencją ekspansji Ody Nobunagi w regionie Chugoku. Toyotomi Hideyoshi został wyznaczony do poprowadzenia kampanii, której celem było osłabienie wpływów klanu Mori na tych ziemiach. Pod jego dowództwem znaleźli się słynni samurajowie: Kuroda Kanbei, Takenaka Shigeharu i Hachisuka Koroku. Do armii Ody dołączył również Amago Katsuhisa, który żywił nadzieję na przywrócenie utraconej dominacji klanu Amago w zachodniej Japonii.
