Równina Kawanakajima znajduje się u zbiegu rzek Saigawa i Tikumagawa w Alpach Japońskich. W latach 1553–1564 na tej równinie miało miejsce pięć bitew między siłami Uesugi Kenshina i Takedy Shingena.
Prowincje obu daimyo były oddzielone pasmami górskimi, a równina Kawanakajima była najbardziej odpowiednim miejscem do prowadzenia działań wojennych. Teren był wystarczająco płaski, aby duże armie mogły stoczyć otwartą bitwę.
Pierwsze starcia
Pierwsze trzy bitwy pod Kawanakajima zakończyły się bez rozstrzygnięcia. Były one raczej niedokończonymi starciami niż decydującymi bitwami. Jednak w 1561 roku Uesugi Kenshin zdawał się wyczuwać nieuchronność decydującej bitwy.
Poprowadził 15 000 wojowników na równinę i natychmiast oblegał zamek Kaizu. Takeda Shingen, otrzymawszy wiadomość o działaniach wroga, zmobilizował swoją armię i ruszył na pomoc.
Konfrontacja nad rzeką
Armie obu daimyo znalazły się w trudnej sytuacji: żadna ze stron nie chciała przekroczyć rzeki Saigawa. Sytuacja coraz bardziej przypominała przebieg wydarzeń podczas drugiej bitwy pod Kawanakajima.
W tym momencie jeden z generałów Shingena, Yamamoto Kansuke, zaproponował plan o nazwie „Dzięcioł”. Jego plan polegał na przeprowadzeniu niespodziewanego ataku na oddziały Uesugiego od tyłu. Część armii miała wspiąć się nocą na górę Saijo (Saijoyama) i uderzyć od tyłu, podczas gdy główne siły Kenshina miały czekać na wycofujących się wrogów poniżej.
Takeda zatwierdził plan i podzielił swoją armię liczącą 20 000 żołnierzy. 8000 pozostało z nim, a 12 000 powierzył Kosace Masanobu.
Przebiegłość Kenshina
Uesugi Kenshin musiał wyczuć, że coś jest nie tak. Pod osłoną mgły poprowadził swoją armię do podnóża góry Saijo i przekroczył rzekę Tikumagawa. Zostawił Amakasę z 3000 żołnierzy, aby strzegli brodu. Naoe został wysłany z 2000 żołnierzy do brodu na rzece Saigawa. Pozostałe 10 000 żołnierzy pod osobistym dowództwem Kenshina utworzyło formację bojową „zwiniętego koła” i ruszyło w kierunku armii Takedy.
W międzyczasie Shingen ustawił swoje siły w formacji „skrzydła żurawia”, spodziewając się, że wróg wycofa się z gór. Jednak zamiast uciekających żołnierzy, cała armia Uesugi rzuciła się na niego.
Wielka bitwa
Awangarda Uesugi starła się z oddziałami Takedy Nobushige. Wywiązała się zacięta walka, w której Nobushige poległ. W przeciwieństwie do Kenshina, Shingen nie mógł łatwo sprowadzić posiłków na pole bitwy. Uesugi natomiast mieli dobrze ugruntowany system rotacji wojowników: zmęczony wojownik opuszczał szeregi i był zastępowany przez świeżego. Pozwalało im to utrzymać tempo, a wyczerpane oddziały Takedy stopniowo zaczęły tracić pozycje.
Yamamoto Kansuke, zdając sobie sprawę, że jego plan się nie powiódł, rzucił się do walki. Po odniesieniu ran zrezygnował ze swoich obowiązków i popełnił seppuku.
Od tego momentu Uesugi osobiście dołączył do walki z Hatamoto Shingenem. Według legendy w decydującym momencie jeździec uzbrojony w katanę rzucił się prosto na kwaterę główną Shingena. Shingen nie miał czasu wyciągnąć broni i odpierał ciosy walczącym wachlarzem, aż jeździec został przepędzony. Niektórzy twierdzili, że jeźdźcem był sam Kenshin, podczas gdy inni twierdzili, że był to jego sobowtór. Istniały również wersje, że w obozie Takedy znajdował się sobowtór samego Shingena.
W międzyczasie brat Shingena i dowódca Morozumi polegli w bitwie. Pomimo częściowego sukcesu oddziałów Obu i Anayama, armia Takedy ledwo się utrzymywała. Shingen z niepokojem spoglądał w dal, czekając na przybycie Kosaki.
Manewr Kosaki
Kosaka dotarł ze swoją armią do obozu Uesugich, ale zastał go pustym. Słysząc odgłosy bitwy, szybko udał się do brodu, gdzie znajdowały się siły Amakasy. Wywiązała się zacięta walka, w wyniku której wszyscy wojownicy Uesugich broniący brodu zostali zniszczeni.
Następnie Kosaka przeniósł swoje oddziały bezpośrednio na główne pole bitwy i uderzył w flankę i tyły armii Kenshina. Takeda stopniowo zdołał przejąć inicjatywę i odepchnąć armię Uesugi. To, co początkowo wyglądało na porażkę, zamieniło się w zwycięstwo Shingena.
Cena zwycięstwa
Czy można to nazwać zwycięstwem? Obie armie poniosły straszliwe straty. Armia Uesugiego straciła 72% swoich żołnierzy, a siły Takedy 62%. W bitwie zginęło wielu wybitnych dowódców wojskowych obu stron.
Później, w 1564 roku, na równinie Kawanakajima miała miejsce kolejna bitwa. Jednak jej wynik był tylko powtórzeniem losu pierwszych trzech starć.
Zobacz także
-
Czwarta bitwa pod Kawanakajima
Równina Kawanakajima znajduje się u zbiegu rzek Saigawa i Tikumagawa w Alpach Japońskich. W latach 1553–1564 na tej równinie miało miejsce pięć bitew między siłami Uesugi Kenshina i Takedy Shingena.
-
Bitwa pod Tonamoto (Nagahama)
Na początku okresu Sengoku Jidai klan Teshokabe był jednym z mniejszych klanów w prowincji Tosa. Jego sąsiedzi nieustannie toczyli między sobą wojny, angażując się w niekończące się potyczki. Wśród nich wyróżniał się Yosokabe Kunitika jako strateg wojskowy o niezwykłym talencie. To właśnie dzięki tym umiejętnościom udało mu się do połowy XVI wieku pokonać sąsiednie klany, rozszerzając wpływy swojego klanu. W tym czasie siedzibą klanu był zamek Oko.
-
Oblężenie zamku Iwakura
Klan Oda doszedł do władzy w prowincji Owari w XV wieku w wyniku tzw. gokoku-jo, czyli „obalenia wyższych przez niższych”. Buntując się przeciwko swojemu suzerenowi, klanowi Shiba, Oda zdołał osiągnąć niezależność. Jednak zwycięstwo to doprowadziło do wewnętrznych sporów: klan podzielił się na dwie rywalizujące ze sobą gałęzie.
-
Oblężenie zamku Katsurayama
Oblężenie zamku Katsurayama było częścią tzw. trzeciej kampanii Kawanakajima, jednej z pięciu operacji przeprowadzonych przez daimyo Takeda Shingena przeciwko siłom klanu Uesugi na północy prowincji Shinano.
-
Bitwa pod Nagaragawa
Saito Toshimasa, znany później jako Saito Dosan, uważany jest za jednego z typowych daimyo okresu Sengoku – pomniejszych samurajów, którzy w XVI wieku zdołali osiągnąć status niezależnych książąt, stosując najsurowsze, a czasem nieprzyjemne środki. Jego bezwzględność wobec rywali przyniosła mu przydomek „Mino no Mamushi” – „żmija z Mino”.
-
Bitwa pod Miyajimą
W 1551 roku Sue Harukata obalił Ouchi Yoshitakę i przejął kontrolę nad klanem Ouchi, rządząc nim poprzez Ouchi (Otomo) Yoshinagę, który był mu całkowicie posłuszny.
-
Bitwa pod Uedahara
W historii okresu Sengoku Jidai bitwa pod Uedahara znana jest przede wszystkim jako pierwsza porażka niepokonanego dotąd Takedy Shingena, a także jako pierwsza bitwa polowa, w której użyto broni palnej.
-
Druga bitwa pod Azukizaka
W sierpniu 1547 roku szczęście uśmiechnęło się do Ody Nobuhide – dzięki tajnemu porozumieniu udało mu się schwytać pięcioletniego syna głowy klanu Matsudaira, przyszłego Tokugawę Ieyasu. Ojciec chłopca, Matsudaira Hirotada, stopniowo skłaniał się ku sojuszowi z klanem Imagawa i jako gwarancję został zmuszony do wysłania swojego następcy jako zakładnika. Jednak Oda Nobuhide zdołał wynegocjować z lokalnym dowódcą towarzyszącym dziecku i za wynagrodzeniem przekazał syna Hirotady Nobuhide.
