Równina Kawanakajima znajduje się u zbiegu rzek Saigawa i Tikumagawa w Alpach Japońskich. W latach 1553–1564 na tej równinie miało miejsce pięć bitew między siłami Uesugi Kenshina i Takedy Shingena.
Prowincje obu daimyo były oddzielone pasmami górskimi, a równina Kawanakajima była najbardziej odpowiednim miejscem do prowadzenia działań wojennych. Teren był wystarczająco płaski, aby duże armie mogły stoczyć otwartą bitwę.
Pierwsze starcia
Pierwsze trzy bitwy pod Kawanakajima zakończyły się bez rozstrzygnięcia. Były one raczej niedokończonymi starciami niż decydującymi bitwami. Jednak w 1561 roku Uesugi Kenshin zdawał się wyczuwać nieuchronność decydującej bitwy.
Poprowadził 15 000 wojowników na równinę i natychmiast oblegał zamek Kaizu. Takeda Shingen, otrzymawszy wiadomość o działaniach wroga, zmobilizował swoją armię i ruszył na pomoc.
Konfrontacja nad rzeką
Armie obu daimyo znalazły się w trudnej sytuacji: żadna ze stron nie chciała przekroczyć rzeki Saigawa. Sytuacja coraz bardziej przypominała przebieg wydarzeń podczas drugiej bitwy pod Kawanakajima.
W tym momencie jeden z generałów Shingena, Yamamoto Kansuke, zaproponował plan o nazwie „Dzięcioł”. Jego plan polegał na przeprowadzeniu niespodziewanego ataku na oddziały Uesugiego od tyłu. Część armii miała wspiąć się nocą na górę Saijo (Saijoyama) i uderzyć od tyłu, podczas gdy główne siły Kenshina miały czekać na wycofujących się wrogów poniżej.
Takeda zatwierdził plan i podzielił swoją armię liczącą 20 000 żołnierzy. 8000 pozostało z nim, a 12 000 powierzył Kosace Masanobu.
Przebiegłość Kenshina
Uesugi Kenshin musiał wyczuć, że coś jest nie tak. Pod osłoną mgły poprowadził swoją armię do podnóża góry Saijo i przekroczył rzekę Tikumagawa. Zostawił Amakasę z 3000 żołnierzy, aby strzegli brodu. Naoe został wysłany z 2000 żołnierzy do brodu na rzece Saigawa. Pozostałe 10 000 żołnierzy pod osobistym dowództwem Kenshina utworzyło formację bojową „zwiniętego koła” i ruszyło w kierunku armii Takedy.
W międzyczasie Shingen ustawił swoje siły w formacji „skrzydła żurawia”, spodziewając się, że wróg wycofa się z gór. Jednak zamiast uciekających żołnierzy, cała armia Uesugi rzuciła się na niego.
Wielka bitwa
Awangarda Uesugi starła się z oddziałami Takedy Nobushige. Wywiązała się zacięta walka, w której Nobushige poległ. W przeciwieństwie do Kenshina, Shingen nie mógł łatwo sprowadzić posiłków na pole bitwy. Uesugi natomiast mieli dobrze ugruntowany system rotacji wojowników: zmęczony wojownik opuszczał szeregi i był zastępowany przez świeżego. Pozwalało im to utrzymać tempo, a wyczerpane oddziały Takedy stopniowo zaczęły tracić pozycje.
Yamamoto Kansuke, zdając sobie sprawę, że jego plan się nie powiódł, rzucił się do walki. Po odniesieniu ran zrezygnował ze swoich obowiązków i popełnił seppuku.
Od tego momentu Uesugi osobiście dołączył do walki z Hatamoto Shingenem. Według legendy w decydującym momencie jeździec uzbrojony w katanę rzucił się prosto na kwaterę główną Shingena. Shingen nie miał czasu wyciągnąć broni i odpierał ciosy walczącym wachlarzem, aż jeździec został przepędzony. Niektórzy twierdzili, że jeźdźcem był sam Kenshin, podczas gdy inni twierdzili, że był to jego sobowtór. Istniały również wersje, że w obozie Takedy znajdował się sobowtór samego Shingena.
W międzyczasie brat Shingena i dowódca Morozumi polegli w bitwie. Pomimo częściowego sukcesu oddziałów Obu i Anayama, armia Takedy ledwo się utrzymywała. Shingen z niepokojem spoglądał w dal, czekając na przybycie Kosaki.
Manewr Kosaki
Kosaka dotarł ze swoją armią do obozu Uesugich, ale zastał go pustym. Słysząc odgłosy bitwy, szybko udał się do brodu, gdzie znajdowały się siły Amakasy. Wywiązała się zacięta walka, w wyniku której wszyscy wojownicy Uesugich broniący brodu zostali zniszczeni.
Następnie Kosaka przeniósł swoje oddziały bezpośrednio na główne pole bitwy i uderzył w flankę i tyły armii Kenshina. Takeda stopniowo zdołał przejąć inicjatywę i odepchnąć armię Uesugi. To, co początkowo wyglądało na porażkę, zamieniło się w zwycięstwo Shingena.
Cena zwycięstwa
Czy można to nazwać zwycięstwem? Obie armie poniosły straszliwe straty. Armia Uesugiego straciła 72% swoich żołnierzy, a siły Takedy 62%. W bitwie zginęło wielu wybitnych dowódców wojskowych obu stron.
Później, w 1564 roku, na równinie Kawanakajima miała miejsce kolejna bitwa. Jednak jej wynik był tylko powtórzeniem losu pierwszych trzech starć.
Zobacz także
-
Oblężenie zamku Hara
Powstanie Shimabara w latach 1637–1638, którego kulminacją było oblężenie zamku Hara, było ostatnim poważnym powstaniem okresu Edo i miało poważne konsekwencje polityczne.
-
Bitwa pod Tennoji
Konfrontacja między Tokugawą Ieyasu i Toyotomi Hideyori podczas „zimowej kampanii w Osace” zakończyła się podpisaniem traktatu pokojowego. 22 stycznia 1615 r., dzień po podpisaniu traktatu, Ieyasu udawał, że rozwiązuje swoją armię. W rzeczywistości oznaczało to, że siły Shimazu wycofały się do najbliższego portu. Tego samego dnia prawie cała armia Tokugawy rozpoczęła zasypywanie zewnętrznej fosy.
-
Oblężenie zamku Shuri
Królestwo Ryukyu powstało w 1429 roku na Okinawie, największej wyspie archipelagu Ryukyu (Nansei), w wyniku zjednoczenia militarnego trzech rywalizujących ze sobą królestw. W kolejnych latach kontrola państwa rozszerzyła się na wszystkie wyspy archipelagu.
-
Oblężenie zamku Fushimi
Fushimi można uznać za jeden z najbardziej „nieszczęśliwych” zamków okresu Sengoku Jidai. Pierwotny zamek został zbudowany przez Toyotomi Hideyoshi w południowo-wschodniej części Kioto w 1594 roku jako jego rezydencja w cesarskim mieście.
-
Oblężenie zamku Otsu
Oblężenie zamku Otsu było częścią kampanii Sekigahara, podczas której tak zwana Koalicja Wschodnia, dowodzona przez Tokugawę Ieyasu, walczyła przeciwko Koalicji Zachodniej, dowodzonej przez Ishidę Mitsunari. Zamek Otsu został zbudowany w 1586 roku na rozkaz Toyotomi Hideyoshi w pobliżu stolicy Kioto, na miejscu rozebranego zamku Sakamoto. Należał on do typu „zamków wodnych” — mizujō — ponieważ jedna z jego stron wychodziła na największe jezioro Japonii, Biwa, a otaczała go sieć fos wypełnionych wodą z jeziora, co sprawiało, że forteca przypominała wyspę.
-
Oblężenie zamku Shiroishi
Oblężenie zamku Shiroishi było częścią kampanii Sekigahara i miało miejsce kilka miesięcy przed decydującą bitwą pod Sekigahara. Daimyo prowincji Aizu, Uesugi Kagekatsu, stanowił poważne zagrożenie dla planów Tokugawy Ieyasu dotyczących rozbicia Koalicji Zachodniej, więc Ieyasu postanowił powstrzymać jego działania za pomocą swoich północnych wasali. W tym celu nakazał Date Masamune najechać prowincję Aizu i zdobyć zamek Shiroishi.
-
Drugie oblężenie zamku Jinju
Podczas dwóch kampanii koreańskich w XVI wieku Japończycy wielokrotnie musieli zdobywać fortece wroga i bronić zajętych lub zbudowanych fortyfikacji przed połączonymi siłami koreańskimi i chińskimi. Spośród wszystkich operacji z tamtego okresu drugie oblężenie zamku Jinju jest uważane za najciekawsze z punktu widzenia wojny oblężniczej.
-
Oblężenie zamku Takamatsu
Oblężenie zamku Takamatsu w prowincji Bitchu jest uważane za pierwsze mizuzeme, czyli „oblężenie wodne”, w historii Japonii. Do tego czasu nigdy nie stosowano tak oryginalnej taktyki.
